سیستم اطفا حریق اتوماتیک
سیستم اطفا حریق اتوماتیک چیست؟
سیستم اطفا حریق اتوماتیک به مجموعه ای از تجهیزات و لوازم گفته میشود که در صورت وقوع حریق، به صورت خودکار فعال شده و جهت کاهش خسارات ناشی از حریق و اطفای آن عمل خواهند کرد. از آنجا که این سیستم به صورت خودکار عمل میکند بنابراین طراحی سیستم اطفا حریق اتوماتیک و سناریوی عملکرد در زمان حریق اهمیت بسیار زیادی دارد. به بیان ساده تر در زمان آتش سوزی، سنسورهای تشخیص دودی، حرارتی، نوری و … فعال میشوند و با فعال شدن این سنسورها، سیستم اطفا حریق اتوماتیک شروع به کار می نماید و تا مادامی که سیال عامل اطفایی (مانند آب، گاز، فوم) وجود داشته باشد و از کار نیفتد به این عمل ادامه خواهد داد.
⬅️ برای مشاهده تجهیزات اطفا حریق از این صفحه دیدن کنید:سیستم اطفا حریق 🧯🔥
انواع سیستم اطفا حریق اتوماتیک
سیستم اطفا حریق اتوماتیک براساس سیال عامل اطفایی به سه نوع مختلف دسته بندی میشود که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت:
-
سیستم اطفا حریق آبی
سیستم اطفا حریق آبی که توسط سیال عامل آب عملیات اطفا حریق را انجام میدهد یکی از پرکاربردترین سیستم های اطفا در استانداردهای بین المللی است. از آنجا که ظرفیت گرمایی ویژه آب بسیار بالا بوده و این ماده حیاتی در طبیعت وجود دارد و دسترسی به آن ساده است و از طرفی آب برای اطفا حریق گروه های مختلفی از مواد سوختنی موثر است سبب شده است تا این روش توسعه یابد.
سیستم اطفا حریق آبی در چهار گروه مختلف قابل طراحی و اجراست. استفاده از هر روش برای کاربری های مختلف مزایا و معایبی دارد که به آن اشاره خواهد شد:
- سیستم اطفا آبی تر: در این سیستم آب همواره در لوله ها و پشت اسپرینکلر وجود داشته و در صورت فعال شدن اسپرینکلر، آب از آن خارج شده و به جریان می افتد. این سیستم یکی از مرسومترین روش های اطفا حریق آبی است که مورد استفاده قرار میگیرد و ضوابط سازمان آتش نشانی نیز بر اساس همین نوع پایه ریزی شده است.
- سیستم اطفا آبی خشک: در این سیستم هوای خنثی به صورت پرفشار در لوله ها و پشت اسپرینکلر وجود دارد و آب در پشت شیر نیوماتیکی وجود دارد. با فعال شدن اسپرینکلر و تخلیه هوای لوله ها و پس از آن کاهش فشار هوا داخل شبکه لوله کشی، اختلاف فشار آب و هوا باعث باز شدن شیر مربوطه شده و آب داخل شبکه لوله کشی به جریان خواهد افتاد و از اسپرینکلرهای باز شده خارج میشود. این روش برای سردخانه ها یا مناطق سردسیری که احتمال یخ زدن آب درون لوله ها وجود دارد کاربردیست.
- سیستم اطفا آبی پیش عملگر: در این روش، سیستم اطفا حریق به کمک سیستم اعلام حریق وارد مدار میگردد و بسته به اینکه نوع همبند یا غیرهمبند باشد این سناریو ممکن است متفاوت اجرا گردد. در این روش شیرآلات کنترل کننده جریان از نوع برقی بوده و با دریافت فرمان از پنل اعلام حریق باز میگردند و فرآیند اطفا حریق انجام میگردد. از این روش برای اطمینان از وقوع حریق در محیط های بزرگ و اطفا آن استفاده میگردد.
- سیستم اطفا آبی سیلابی: این روش برای خنک سازی و اطفا حریق در محیط های صنعتی پرخطر مخصوصا خنک سازی مخازن سوخت مورد استفاده قرار میگیرد. در این سیستم، شیر دیلوج (Deluge Valve) که برای رهاسازی حجم زیادی از آب طراحی شده است در زمان وقوع حریق یا بالا رفتن دما باز شده و آب از نازل ها (اسپرینکلرهایی بدون حباب) باز شده و پاشش آب به منطقه هدف انجام خواهد شد. منظور از خنک سازی سیستم، کاهش دمای مخازن سوخت در فصول گرم و کاهش ریسک وقوع انفجار است.
سیستم اطفا گازی
در این روش، سیال عامل اطفایی گاز بوده و عملیات اطفا حریق به دو صورت انجام میگردد.
- کاهش غلظت اکسیژن: در این روش، از گازهای خنثی برای کاهش غلظت اکسیژن در محیط استفاده میگردد تا آتش خاموش گردد که اصطلاحا در این روش آتش خفه میشود. با کاهش غلظت اکسیژن در محیط به کمتر از 14% غلظت حجمی آتش خاموش شده و اگر این مقدار به کمتر از 12% برسد برای انسان در تمامی گروه ها خطرآفرین است. از گازهای خنثی مانند IG یا گاز CO2 غالبا برای کاهش غلظت اکسیژن در محیط استفاده میگردد البته خاصیت خنک سازی CO2 و از طرفی عوارض تنفس آن باعث شده است تا در دسته بندی مجزایی در استانداردهای بین المللی بررسی گردد.
- شکستن زنجیره واکنش های حریق: برخی از گازهای مصنوعی (مانند FM200 و NOVEC1230) در یک فرآیند گرماگیر وارد واکنش های حریق شده و با ورود رادیکال های آزاد به واکنش های شیمایی حریق، اضلاع مثلث حریق را از همدیگر جدا میکنند و بدین ترتیب آتش خاموش میشود. ممکن است بخاطر فرآیند گرماگیر، مقداری خنک سازی توسط این گازها اتفاق بیفتد ولی اثر شکستن زنجیره واکنش های شیمیایی حریق بسیار موثرتر است. از طرفی به دلیل اینکه این نوع گازها وارد زنجیره واکنش های حریق میشوند نیازی به کاهش غلظت اکسیژن نیست و این مورد باعث میشود از این گازها برای اتاق هایی که انسان حضور دارد استفاده گردد. همچنین کاهش میزان غلظت گاز خاموش کننده نسبت به محیط باعث کاهش فشار کاری سیستم و در نهایت کاهش قیمت کلی سیستم خواهد شد.
سیستم اطفا فومی
سیستم اطفا فومی که از اختلاط آب و کف به میزان مشخص تشکیل میشود جهت مصارف صنعتی و برای مایعات قابل اشتعال و یا محیط های بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال آشیانه هواپیما یکی از مکان هایی است که در صورت وقوع حریق تلاش میشود هرچه زودتر عملیات اطفا انجام گردد. به دلیل اینکه محیط آشیانه هواپیما بسیار بزرگ و دارای ارتفاع زیاد می باشد استفاده از سیستم های اطفا آبی و گازی کاربردی ندارد بنابراین از سیستم اطفا فوم پرتوسعه استفاده میشود تا در سریعترین زمان ممکن، فوم اطفایی کل آشیانه را در بر بگیرد و بدین ترتیب آتش خاموش شود. همچنین این روش برای اطفا مایعات قابل اشتعال با چگالی کمتر از آب نیز موثر است و سیستم اطفا فوم یکی از پرکاربردترین سیستم های اطفا حریق در پمپ بنزین ها و مراکز سوخت رسانی است.
سیستم اطفا پودری (آیروسل پودری)
نوع چهارم از ماده اطفایی به نام سیستم اطفا پودری که با نام آیروسل پودری معروف است به دلیل خطرات و بازدهی پایین مدت های زیادیست که طرفداری نداشته و توصیه به استفاده از این سیستم ها نمیگردد.
مزایای سیستم اطفا حریق اتوماتیک
همانطور که توضیح داده شد سیستم اطفا حریق اتوماتیک نیاز به حضور افراد نداشته و به صورت خودکار وارد مدار میگردد. در اکثر موارد تا زمانی که ماده اطفایی مانند گاز، فوم یا آب وجود داشته باشد این عملیات ادامه خواهد داشت تا زمانیکه به صورت دستی این عملیات قطع گردد. مزیت دیگر این سیستم، قابلیت اطفا حریق در لحظات ابتدایی است؛ متخصصان ایمنی ضرورت اطفا حریق در لحظات اولیه را به خوبی میشناسند و زمانیکه حریق گسترش یابد سیستم های اطفا حریق دستی مانند خاموش کننده دستی و فایرهوزریل پاسخگوی آن نخواهند بود و فقط نیروهای امدادی می بایست وارد مهار آن شوند. همچنین به نقل از کتب نگارش شده، بیش از 90% حریق های رخ داده در ساختمان هایی که دارای سیستم اسپرینکلر بوده اند توسط این سیستم مهار شده و اطفا حریق به صورت کامل انجام شده است و این موضوع نشان دهنده بازدهی مطلوب سیستم های اطفا حریق اتوماتیک است.
تجهیزات اطفا حریق اتوماتیک
تجهیزات و زیرساخت سیستم های اطفا حریق اتوماتیک در روش های گفته شده با یکدیگر متفاوت هستند به بیان بهتر هرکدام از این سیستم ها، تجهیزات مخصوص به خود را دارد حتی اگر در برخی موارد تشابه نام وجود داشته باشد ممکن است کلاس کاری (فشار مورد استفاده در تجهیزات) یکسان نباشد.
تجهیزات سیستم اطفا حریق اتوماتیک آبی شامل:
- مخزن آب
- پمپ های الکتریکی و دیزل پمپ اطفا حریق
- انواع شیرهای قطع کن جریان
- شیرهای یکطرفه
- فلوسوییچ و شیرهای نظارتی
- مانومتر و گیج فشار
- اسپرینکلرها و نازل اسپری ها و شیرهای تنظیم کننده فشار
لوازم و زیرساخت های سیستم اطفا حریق اتوماتیک آبی شامل:
- لوله (لوله مانیسمان بدون درز)
- اتصالات (شامل سه راهی، زانویی)
- ساپورت و مهاربندی (مانند راد و انکر، نبشی و …)
- کوپلینگ ها (مهره ماسوره، هیدرانت و …)
در سیستم های اطفا گازی نوع متفاوتی از تجهیزات طراحی و مورد استفاده قرار میگیرند:
تجهیزات سیستم اطفا حریق گازی اتوماتیک:
- سیلندر حاوی گاز عامل (مانند FM200 و IG55 و …)
- پرشرسوییچ
- فعالسازهای برقی و نیوماتیکی
- شیلنگ پایلوت
- سیلندر نیتروژنی پرفشار و نازل اسپری
لوازم و زیرساخت های سیستم اطفا حریق گازی اتوماتیک:
لوله (مانیسمان بدون درز)
اتصالات (شامل منیفولد، سه راهی، زانویی و …)
ساپورت و مهاربندی (مانند راد و انکر، نبشی و …)
قیمت سیستم اطفا حریق اتوماتیک
سیستم های اطفا حریق اتوماتیک بستگی به کاربردی که دارند بازه قیمتی متفاوتی را به خود اختصاص میدهند. سیستم اطفا حریق آبی اتوماتیک معمولا رایج ترین و ارزان قیمت ترین نوع در بین سیستم های اطفا حریق اتوماتیک است و سیستم اطفا حریق اتوماتیک گازی در ابعاد یکسان قیمت بالاتری نسبت به سیستم اطفا حریق اتوماتیک فومی دارد.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک آبی در شهر تهران که براساس گروه بندی ساختمان ها به سه دسته S1، S2 و S3 تقسیم بندی میشوند به ترتیب از S1 که ارزانترین قیمت خرید تجهیزات و سیستم ها را دارد تا S3 که گران قیمت ترین در بین این سه دسته محسوب میشود افزایش می یابد.
چرا از ایمنی شاپ خرید کنیم؟
اگر در فکر تهیه و اجرای سیستم اطفا حریق اتوماتیک هستید باید بدانید چه نوع سیستمی برای ساختمان شما باید مورد استفاده قرار گیرد. با انتخاب فروشگاه تجهیزات ایمنی و آتش نشانی ایمنی شاپ، شما میتوانید به دریایی از امکانات تخصصی دست پیدا کنید:
- نوع سیستم اطفا حریق اتوماتیک و تجهیزات را متناسب با ساختمان خود تهیه کنید و در فرآیند انتخاب، مقرون بصرفه ترین پیشنهاد را برگزینید.
- از مشاوره رایگان با متخصصین با تجربه استفاده نمایید تا بتوانید صحیح تر و راحت تر تصمیم گیری نمایید.
- از اعتبار خود برای بررسی شرایط و ارائه طرح برای اجرای سیستم های اطفا حریق استفاده نمایید و قیمت تمام شده اجرا را کاهش دهید.
- از یک شرکت معتبر برای تامین و اجرای سیستم اطفا حریق استفاده نمایید و مسئولیت را به شرکت ذیصلاح زیر نظر سازمان آتش نشانی تهران بسپرید و نتیجه را با کیفیت مطلوب در زمان برنامه ریزی شده دریافت نمایید.
